اشعه UV آفتاب که نام دیگر آن فرابنفش است، اثرات مخربی بر پوست می گذارد. در این مقاله برای پیشگیری از عوارض آن، راهکارهایی ارائه می شود.
پوست اولین سد دفاعی بدن بوده و از این رو بر سلامت انسان بسیار تاثیر گذار است. از طرف دیگر، بر زیبایی فوق العاده مهم بوده و به همین جهت امروزه مورد توجه بسیار زیادی قرار گرفته است. یکی از مهم ترین دشمن های پوست، اشعه UV است که می تواند موجب پیری زودرس و بسیاری از مشکلات و بیماری های پوستی شود. با این حال راه کارهایی وجود دارد که با کمک آن ها می توانید از پوست خود در مقابل نور خوشید محافظت کنید. در ادامه مطلب به بررسی کامل این موضوع می پردازیم.
اشعه UV آفتاب چیست؟
انرژی خورشید به سه دسته بندی کلی تقسیم می شود. دسته اول نوری است که از خورشید می تابد و با چشم قابل رویت است. دسته دوم مادون قرمز است که به صورت گرما حس می شود. دسته سوم اشعه فرابنفش یا یو وی است که نه با چشم دیده می شود و نه قابل احساس است. اشعه UV که نام دیگر آن فرابنفش UltraViolet است، نوعی از انرژی الکترومغناطیسی است. این اشعه بر حسب طول موجی که دارد به دسته کلی تقیسم می شود:
- اشعه UVA
- اشعه UVB
- اشعه UVC
به طور کلی جو زمین به گونه است که بیش تر پرتوهای برابنفش را خنثی کرده و از موجودات زنده در مقابل آن حفاظت می کند. 90% از پرتو فرابنفشی که به زمین می رسد از نوع UVA است. این پرتو نسبت به دو نوع دیگر دارای انرژی کمتر و طول موج بلندتری است. پرتو نوع A به دلیل نفوذ بالایی که دارد، در ایجاد سرطان پوست دخیل است. پرتو UVB بیشترین تاثیر را در سوختگی پوست دارد. به طور کلی پرتو UVC به سطح زمین نمی رسد و توسط لایه اوزون خنثی می شود. امروزه آسیب پرتو نوع C از طریق منابع غیر طبیعی مثل لیزر، انسان را تحت تاثیر قرار می دهد.
عوارض اشعه UV
به طور کلی پرتو فرابنفش دارای عوارض بسیار زیادی است. این موضوع سالیان زیاد برای عموم نگرانی ایجاد کرده بود و از این رو، تحقیقات فراوان در این خصوص صورت گرفت. پرتوهای فرا بنفش می توانند به پوست نفوذ کنند و اثرات مخربی بر آن بگذارند. همچنین می توانند سلامت عمومی بدن را به خطر بیاندازند. میزان تابش اشعه خطرناک فرابنفش در ساعت 10 الی 4 به بالاترین حد خود می رسد. نتایج تحقیقات نشان می دهد که اشعه یو وی اصلی ترین عامل ایجاد سرطان پوست است. این اشعه عوارض بیشمار دیگری نیز دارد که در ادامه آن ها را بیان می کنیم.
- سرطان پوست
- آفتاب سوختگی
- پیری زودرس پوست
- ایجاد حالت چرمی و چین و چروک
- بروز الاستوز خورشیدی
- ایجاد لکه های کبدی در اثر پرتو فرانفش
- فعال شدن ویروس نهفته هرپس
- کاهش اثرگذاری برخی واکسن ها
- افزایش بیماری های چشمی از جمله آب مریوارید
- تضعیف سیستم ایمنی
شاخص جهانی برای تعیین میزان اشعه یو وی
شاخص UV طبق استاندارد جهانی بین اعداد 0 ال 12 برآورد می شود. دسته بندی زیر، میزان خطر اشعه یو وی طبق شاخص را نشان می دهد.
- 0-2 : بی خطر
- 3-5 : کم خطر
- 6-7 : خطرناک
- 8-10 : پر خطر
- 11-12 : شدیدا خطرناک
توصیه می شود زمانی که شاخص یو وی در بازه های خطرناک قرار دارد تا حد ممکن از منزل خارج نشوید. در صورتی که باید منزل را ترک کنید، حتما از راهکارهای محافظتی در مقابل آفتاب استفاده نمایید.
راه های پیشگیری از ایجاد عوارض پوستی در مقابل آفتاب
اولین و بهترین راه برای در امان ماندن از مضرات پرتو فرابنفش، قرار نگرفتن در مقابل نور مستقیم خورشید در ساعات پر خطر است. در صورتی که می بایست بیرون از منزل باشید، حتما از کرم ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی مناسب استفاده کرده و هر دو ساعت یک بار آن را تجدید کنید. استفاده از کلاه لبه دار با رنگ روشن نیز می تواند بسیار موثر باشد.
در فصول گرم از لباس های محافظت کننده و ترجیحا با رنگ روشن استفاده نمایید. عینک آفتابی استاندارد برای محافظت از چشم و پوست دور چشم ضروری است. در صورتی که در فضای باز هستید، سعی کنید در قسمتی که سایه است بمانید. نتایج تحقیقات نشان می دهد که اشعه های مضر در سایه 50% کمتر است.
در صورتی که با اشعه آفتاب دچار سوختگی شدید، می توانید از افتر سان ها که آبرسان بسیار قوی هستند، استفاده کنید. قسمت های سوخته را دستکاری نکنید و پوست های جدا شده را نکنید. از لباس های آزاد و نخی استفاده کرده و تا حد ممکن تا زمان بهبودی کامل پوست در مقابل تابش مستقیم آفتاب قرار نگیرید. پوست اولین سد دفاعی بدن است و محافظت از آن می تواند سلامت عمومی بدن را تا حد زیادی افزایش دهد.