کلاژن پروتئینی است که در سراسر بدن وجود دارد و نقش عمده ای را در ساختار پوست ایفا می کند. با افزایش سن، تولید کلاژن در بدن کاهش می یابد.
یکی از اصلی ترین ترکیبات سازنده ی غضروف، پوست، دندان و استخوان، کلاژن است. امروزه تاثیر کلاژن بر زیبایی و جوانی پوست بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این پروتئین بر خاصیت ارتجاعی پوست تاثیر بسیار زیادی دارد. به طور طبیعی کـلاژن در بدن انسان تولید می شود. اما با بالا رفتن سن، میزان تولید آن کاهش می یابد. موارد دیگری از قبیل مصرف دخانیات یا قرار گرفتن طولانی مدت در مقابل آفتاب، می تواند تولید کـلاژن را کاهش دهد. در ادامه مطلب راهکارهایی که برای تامین این پروتئین وجود دارد را بررسی می کنیم.
انواع کلاژن در بدن
به طور کلی 28 نوع کـلاژن در بدن یافت می شود که 4 نوع آن حائز اهمیت بوده و کارایی فراوانی دارند.
- کـلاژن نوع 1
- کـلاژن نوع 2
- کـلاژن نوع 3
- کـلاژن نوع 4
کلاژن نوع 1 فراوان ترین نوع بوده و کاربردهای بسیاری در بدن انسان دارد. این ماده در استخوان ها، تاندون ها، پوست، رباط و دندان ها وجود داشته و وظیفه افزایش استحکام و تقویت ساختار را بر عهده دارد. کـلاژن نوع 2 در غضروف ها به میزان بالا یافت می شود و خاصیت ارتجاعی آن ها را تامین می کند. کـلاژن نوع 3 در پوست، ماهیچه ها و اندام های بدن وجو دارد. کـلاژن نوع 4 در غشای سلولی وجود دارد و وظیفه آن کمک به اتصال سلول ها است.
فواید کلاژن
حدود یک سوم از پروتئین های موجود در بدن کـلاژن است. این ماده بسیار حیاتی بوده و فواید بیشماری نیز دارد که در ادامه تعدادی از آن ها را بیان می کنیم.
- افزایش شادابی و سلامت پوست
- کاهش چین و چروک ها
- به تعویق انداختن علائم پیری پوست
- افزایش آبرسانی
- کاهش دردهای مفصلی
- بهبود وضعیت ارتجاعی مفاصل
- افزایش توده های عضلانی بدن
- پیشگیری از پوکی استخوان
- افزایش استحکام ناخن ها
- تقویت عملکرد قلب
- بالا بردن استحکام دندان ها
اهمیت کلاژن برای پوست
کلاژن یک پروتئین حیاتی برای حفظ و استحکام بافت پوست است. این پروتئین موجب آبرسانی پوست شده و چین و چروک ها را تا حد زیادی از بین می برد. از طرف دیگر با افزایش خاصیت ارتجاعی پوست، از بروز چروک های جدید پیشگیری می کند. نتایج تحقیقات نشان می دهد افرادی که به مدت 8 هفته به طور منظم مکمل های حاوی کـلاژن مصرف کرده اند، اظهار داشته اند که تا حد زیادی خشکی پوست آن ها بر طرف شده و خاصیت ارتجاعی بالاتری پیدا کرده است. با بالا رفتن سن، استفاده از مکمل های کلاژن اهمیت بیش تری پیدا کرده و می تواند جوانی و شادابی را به پوست شما بازگرداند.
راهکارهای تامین کلاژن مورد نیاز بدن
پس از بررسی اهمیت کـلاژن در بدن، این موضوع مطح می شود که چگونه می توان کـلاژن مورد نیاز را تامین کرد؟ در قسمت قبل بیان کردیم که با افزایش سن کلاژن سازی در بدن کاهش می یابد. اما می توان با روش های گوناگون که در ادامه شرح داده می شود، این پروتئین را به میزان کافی تامین کرد.
- رژیم غذایی مناسب
- تغییر سبک زندگی
- تاثیر هیالورونیک
- نقش جینسینگ بر کلاژن سازی
- افزایش کلاژن سازی با رتینول
- لایت تراپی
- مکمل های حاوی کلاژن
رژیم غذایی مناسب
استفاده از برخی مواد غذایی، کـلاژن سازی را افزایش می دهد. به طور کلی وجود گوگرد در مواد غذایی می تواند منجر به تولید کلاژن شود. مواد غذایی مانند تخم مرغ، گوشت گوساله، گوشت مرغ، لبنیات، سبزیجات، مرکبات، تخم کدو، هویج، ماهی، ژلاتین، روغن زیتون، سویا، آلو، روغن آووکادو، دانه چیا، گوجه فرنگی، لوبیا، سیر و پیاز موجب افزایش کلاژن سازی می شوند.
تغییر سبک زندگی
اصلاح سبک زندگی، رویکردی کارآمد است که بر سلامت انسان فوق العاده تاثیرگذار می باشد. مصرف دخانیات، استفاده از وعده هایی با ارزش غذایی پایین، خواب ناکافی، مصرف مشروبات الکلی، عدم تحرک و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، سلامت پوست را به خطر می اندازد و کـلاژن سازی را نیز کاهش می دهد. با ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی، می توانید شادابی پوست خود را نیز افزایش دهید.
تاثیر هیالورونیک اسید
یکی از مهم ترین ترکیبات که برای کلاژن سازی نیاز است، هیالورونیک اسید می باشد. این ماده در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد. هیالورونیک اسید به میزان بالا در مرکبات، کلم، آبگوشت قلم، بادام، سیب زمینی، توفو و سویا سبز یافت می شود. از طرف دیگر می توانید با استفاده از مکمل هایی که حاوی هیالورونیک اسید هستند، آن را تامین کنید. سرم های حاوی هیالورونیک اسید نیز بسیار مفید هستند. همچنین تزریق ژل های هیالورونیک اسید نیز می تواند منجر به افزایش کـلاژن سازی پوست شود.
نقش جینسینگ بر کلاژن سازی
جینسینگ گیاهی ارزشمند است که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. نتایج تحقیقات نشان می دهد که جینسینگ موجب افزایش کلاژن در خون خواهد شد. از این رو می توانید با بهره گیری از این گیاه یا استفاده از مکمل های آن، موجب بهبود وضعیت پوست خود شوید.
افزایش کلاژن سازی با رتینول
رتینول یکی از مشتقات ویتامین A است که خاصیت ارتجاعی پوست را افزایش داده و موجب شفاف شدن آن خواهد شد. این ماده کـلاژن سازی را در پوست افزایش می دهد. کلاژن اکسیر جوانی نامیده شود. به همین دلیل با رتینول می توانید پوست سالم و زیبایی داشته باشید. این ماده در برخی از سرم های پوستی وجود دارد که با بهره گیری از آن ها می توانید پوست زیباتری داشته باشید.
لایت تراپی
امروزه برخی از روش های درمانی برای افزایش زیبایی پوست رواج پیدا کرده است. این متدها مانند میکرودرم ابریژن، لایه برداری و لیزر، گرچه فواید بسیار زیادی می تواند داشته باشد، اما روش هایی تهاجمی است. پس از بهره گیری از روش های تهاجمی، پوست زمان نسبتا زیادی نیاز دارد تا خود را ترمیم کرده و بهبود پیدا کند. لایت تراپی با نور قرمز، یک راهکار سریع و مفید است که به پوست کمک می کند کلاژن سازی را افزایش دهد و روند بهبودی را سرعت می بخشد. درمان با نور قرمز یک روش غیرتهاجمی بوده و بدون عوارض است.
مکمل های حاوی کلاژن
یکی از راه های تامین کلاژن مورد نیاز بدن، استفاده از مکمل ها است. با مصرف روزانه مکمل حاوی کلاژن، می توانید اطمینان حاصل کنید که میزان مورد نیاز از این ماده، به بدن شما می رسد. امروزه انواع مکمل به شکل قرص، پودر، کپسول و مایع تولید می شود. برای مشاهده بهبود کیفیت پوست، باید حداقل 8 هفته به طور منظم از مکمل استفاده کنید. در ادامه چند از مورد از بهترین مکمل های موجود در بازار را معرفی می کنیم.
- پودر کلاژن کلاژینو
- قرص رویال کلاژن ایکس مارت
- کپسول کـلاژن کلاژناکس
- قرص کلاژن گلد آدریان
- کپسول کلاژن اکتیو سان لایف
- پودر گرند فیت نورم لایف
- کـلاژن پلاس آپوویتال
- پودر کلاژن زیرو
- ساشه کـلاژن پلاس بیوتین
بهترین زمان مصرف مکمل های کلاژن
برخی از محققان معتقدند که استفاده از مکمل های کلاژن در صبح ناشتا بهتر است. برخی دیگر بر این باورند که مصرف آن شب هنگام تاثیر بیشتری دارد. با این حال مطلبی که بین تمام محققان یکسان می باشد، این است که استفاده از کـلاژن قبل از وعده غذایی و با معده خالی بهتر است. همچنین توصیه می کنند آن را با آب یا نوشیدنی سرد میل کنید. مصرف آن با معده خالی سبب جذب بالاتر می شود.
عوارض احتمالی
به طور کلی می توان گفت که استفاده صحیح و به اندازه از مکمل های کلاژن عوارض جانبی خاصی ندارد. برخی از افرادی که از پودرهای حاوی کلاژن استفاده می کنند، از طعم بد آن شاکی هستند. برای بهبود طعم، می توانید پودر را با آب میوه یا شیر ترکیب کنید. در ادامه مطلب برخی از عوارض احتمالی که معمولا در اثر استفاده بیش از حد کـلاژن رخ می دهد را بیان می کنیم.
- اسهال و نفخ
- حالت تهوع
- افزایش کلسیم
- سردرد و سرگیجه
- سوء هاضمه
- بی خوابی و بی اشتهایی
- کاهش وزن
- حساسیت پوستی